چرم، کیف و کفش
چرم مصنوعی (چرم صنعتی) یکپارچه یا پرداخت برای جایگزین کردن چرم در زمینههایی مانند اثاثه یا لوازم داخلی، لباس، کفش و پارچه و دیگر استفادهها در نظر گرفته شدهاست، برای , چرم، در زمینههایی مانند اثاثه یا لوازم داخلی، لباس، کفش و پارچه و دیگر استفاده میکند که در آن پرداخت چرم-مانند لازم است اما جنس اصلی گران یا غیرقابل استفاده به دلایلی اخلاقی است.
تولید مصنوعی «چرم ها» به تازگی تکامل یافتهاست. به طوری که یک پوسته لایه پوشش در بالای یک پلیمر مصنوعی مخلوط قرار میگیرد؛ بنابراین در تعریف چرم «مصنوعی» روشهای تولید دیگر لزوماً نیاز به چرم مخلوط شامل از دانههای چرم گاو خام برنزه [پوشش داده شده] و/یا لایههای فیبری نیست.
استفادهها در پوشاک و پارچهها
کاورهای چرمی مصنوعی برای گوشیهای موبایل.
چرمهای مصنوعی،از پلاستیک ساخته شده و معمولاً در پوشاک و پارچهها استفاده میشود. چرم مصنوعی تحت نامهای زیادی فروخته میشوند از جمله “چرم مصنوعی”، “چرم صنعتی”، “چرم غیر طبیعی”، “چرم PU” و …
روش تشخیص چرم مصنوعی و طبیعی
تشخیص چرم مصنوعی و طبیعی همیشه ساده نیست، حتی برای متخصصین. گونههایی از چرم مصنوعی وجود دارند که در نگاه اول نمیتوان آنها را از چرم طبیعی تشخیص داد. در اینگونه موارد باید به آزمایشگاهها مراجعه نمود. مطالبی که در ادامه میآیند تنها تعدادی از ویژگیهای کلیدی هستند.
رنگ پشت ماده مورد نظر
چرم مصنوعی معمولاً دارای پشتی پارچه ای است که با پوشش پلاستیکی صاف و دانه ای پوشیده شدهاست. چرم طبیعی در پشت فیبری است. اما همچنین چرمهای مصنوعی ای نیز وجود دارند که پشت آنها همانند چرم طبیعی است.
رنگ پشت ماده مورد نظر
چرم مصنوعی معمولاً دارای پشتی پارچه ای است که با پوشش پلاستیکی صاف و دانه ای پوشیده شدهاست. چرم طبیعی در پشت فیبری است. اما همچنین چرمهای مصنوعی ای نیز وجود دارند که پشت آنها همانند چرم طبیعی است.
ساختار دانه
الگوی دانه چرم واقعی نسبت به چرم مصنوعی بسیار نامنظم تر است؛ زیرا چرم مصنوعی باید در آن نقش داشته باشد در نتیجه سطح یکنواختتری در آن ایجاد میشود.
جایگزینهای پایه گیاهی چرم
چرم چوب پنبه: جایگزین طبیعی ساخته شده از پوست درخت بلوط چوبپنبهای.
چرم اقیانوسی: چرم ساخته شده از اشنه دریایی
پیناتکس: ساخته شده از برگهای آناناس
انواع چرم مصنوعی
چرم مصنوعی پلی اورتان: چرمهای مصنوعی از نوع پلی اورتان و وینیل در صنعت لوازم منزل و پوشاک مورداستفاده قرار میگیرند. اما هر کدام از این دو نوع مزایای منحصربهفردی دارند. چرم مصنوعی پلی اورتان یا PU جهت تولید محصولات باکیفیتی که با پوست انسان تماس مستقیم دارد مانند پوشاک و اثاثیه و لوازم منزل کاربرد دارد. پارچه چرم مصنوعی پلی اورتان به نسبت پارچه وینیل بسیار نرمتر، انعطافپذیرتر و دارای تنفس بیشتری است. اما چرم مصنوعی وینیل در حد چرم مصنوعی پلی اورتان، ظریف و قابلیت تنفس ندارد. غالباً از چرم مصنوعی وینیل برای ساخت محصولات نیازمند رطوبت همانند جلد و شیراز کتاب استفاده میشود. البته قابلذکر است که استفاده از این محصول در دستگاههای الکترونیکی بسیار کاربردی است.
چرم مصنوعی منفذدار: چرم مصنوعی منفذدار نوع دیگری از چرمهای مصنوعی است با قابلیت تنفس که از پوششی پلاستیکی پلی اورتان در یک لایه پایه فیبر از پلیاستر ساخته شده است. این نوع چرم مصنوعی خود بر دو نوع است: ۱) کورفوم: چرم مصنوعی منفذدار کورفوم اولین بار در نمایشگاه چرم مصنوعی کفش شیکاگو به نمایش درآمده بود و تاکنون در بسیاری از جاهای رسمی، محبوبیت کفشهای براق کورفوم زبانزد است. همچنین از این چرم در تولید محصولاتی همچون زین سوارکاری محکم استفاده میشود. ۲) چرم: چرم هم شکل دیگری از چرمهای مصنوعی است با پایه پلاستیکی و پوشش پارچهای ساخته شده از فیبر طبیعی یا مصنوعی که با لایهای از PVC پوشانده شده است. از این نوع چرم در تولید جلد کتابها و دوربینها و انواع مختلف پوشاک چرمی به کار گرفته میشود. مزیت عمده چرم در ماشینها است که بهراحتی شکسته و محو نمیشود و در مقایسه با چرم طبیعی، خیلی کمتر به کار برده میشود. اما متأسفانه این نوع از چرم هوا را از خود عبور نداده و موجب انباشته شدن عرق بر روی لباس و روکش صندلی میشود.
چرم مصنوعی اکلیلی: چرم مصنوعی اکلیلی از نظر مقاومت، درخشندگی و سطح برق و تنوع در رنگپذیری بینظیر است. این چرم محبوب را در رنگهایی چون قرمز، آبی، طلایی و نقرهای میتوانید بیابید. در واقع میتوان گفت یکی از پرکاربردترین و مورداستفادهترین نوع چرم مصنوعی موجود در بازار را چرم مصنوعی اکلیلی دانست که بیشتر استفاده از آن را در تولید مبلمان، کیف، کفش و امثال آنها میتوان مشاهده نمود.
چرم مصنوعی طرحدار: چرم مصنوعی طرحدار یکی از انواع چرم مصنوعی است که در کارخانهها بهصورت یک صفحه از طرحهای متفاوت مانند طرح پوست مار، طرح پوست کروکدیل و طرح سنگی تولید میشود. برای تولید چرم مصنوعی طرحدار به حرارت و فشار بسیار بالایی نیاز است. قابلتوجه طرفداران این نوع چرم، قیمت طرح پوست مار به نسبت سایر چرمهای مصنوعی کفش بسیار کمتر است.
چرم مصنوعی اشبالت: چرم اشبالت مصنوعی ترکیبی از دو نوع چرم طبیعی و مصنوعی است. چرم اشبالت مصنوعی معمولاً بهصورت دورو بوده و در تولید کیف، کفش و کارهای هنری و دستی در رنگهای مختلف بسیار کاربردی است. چرم اشبالت مصنوعی در ظاهر پرز مانند است و ضخامت آت به حدید ۵ تا ۸ میلیمتر میرسد. اگر شما مایل به خرید چرم نوع اشبالت مصنوعی به عنوان چرم مصنوعی کفش هستید حتماً به دنبال نوع باکیفیت از این چرم باشید.
کاربردهای چرم مصنوعی:
- چرم لباس: تولید انواع لباس مردانه و زنانه بهخصوص کاپشن و پالتو
- چرم کفش: تولید انواع کفش ورزشی، کلاسیک مردانه، مجلسی زنانه و بچهگانه
- چرم کیف: تولید انواع کیف رسمی، اداری، مجلسی، ورزشی، مردانه، زنانه و بچهگانه و چمدان مسافرتی
- چرم مبل و صندلی: تولید روکش انواع مبل، صندلی و قابل استفاده در صنعت اتومبیلسازی و تزیینات داخلی
- چرم آستر: قابل استفاده در صنعت مبلمان جهت آستر مبل، صندلی استیل و صندلی ماشین. در صنعت پوشاک برای آستر لباس، کیف و کفش. در صنعت فرش بهمنظور ترمز و کنارهی فرش. در بیمارستان به جهت روکش تخت بیمارستانی. گفتنی است پرکاربردترین محصولات چرم مصنوعی در بخش چرم آستر است.
- پارچههای ضد آب (Waterproof): تولید و ساخت انواع چادر مسافرتی، چادر کامیون، سایبان فروشگاهها و انواع کیف و کفش مدرسه دخترانه و پسرانه
- روکش جلد یا گالینگور (Hardcover): استفاده در جهت تهیهی روکش جلد کتاب، دفتر، سررسید، زونکن و کاغذهای دیواری. استفاده از نوع مرغوبتر گالینگور بهمنظور تولید ست تبلیغاتی سازمانی مانند انواع تقویم و دفتر تلفن. لازم به ذکر است گالینگور خارجی با وجود قیمت بسیار بالا به نسبت نموده داخلی، تنوع فراوانی در طرح و رنگ دارد.
- چرمهای متفرقه مانند چرم کرستی، لمینیت شده، گاگولیت و …: این نوع چرم در عین ظرافت و شیکی، بسیار بادوام و مقاوم بوده است.
استفاده از چرم مصنوعی در پوشاک و پارچهها
بیشترین موارد استفاده از چرم مصنوعی در پوشاک و پارچههاست. چرم مصنوعی با وجود پوشش پلاستیکی در مقایسه با چرم حقیقی، به نگهداری کمتری نیاز دارد و بهراحتی رنگ خود را از دست نمیدهد و همچنین ترک برنمیدارد.
اما عیب بزرگ استفاده از چرم مصنوعی، نداشتن حالت متخلخل است که اجازهی عبور هوا را نمیدهد و این موجب عرق کردن در مواردی چون چرم مصنوعی کفش، چرم پوشش صندلی اتومبیل و تهیه انواع لباسهاست.
اثاثیه یا لوازم داخلی ساختهشده از چرم مصنوعی وینیل
اثاثیه یا لوازم داخلی وینیل از پلیاستر مستحکم ساختهشده و سپس فیبرها با وینیل از پلی وینیل کلرید (PVC) و پلاستیک یا اسید فتالیک پوشش داده شدهاند. وینیل با ذوب شدن روی سطح الیاف، دقیقاً به شکل آنها درمیآید و از نظر ظاهری به ساختار لایههای زیرین نزدیک شود و سطحی تقریباً ضد آب، انعطافپذیر و بادوام ایجاد میکنند.
استفاده از چرم مصنوعی وینیل در اماکنی مانند بیمارستانها و رستورانها به دلیل سهولت در تمیز کردن و نگهداری از آن بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این محصول اگر در معرض نور آفتاب باشد، گرمای زیاد و نامطبوع آن بسیار آزاردهنده خواهد بود و همچنین در استفاده طولانیمدت، ترک برمیدارد. این ماده محبوب ترین چرم مصنوعی کفش است.
اثاثیه یا لوازم داخلی ساختهشده از چرم مصنوعی پلیاورتان
چرم مصنوعی پلی اورتان از جنس پنبه، پلیاستر یا چرم خردشده با پلیمری قابلانعطاف تولید شده است.
این نوع درست مانند لایه زیرین پوست حیوانات است که به هنگام دست کشیدن بر روی سطح آن بسیار به نمونه چرم طبیعی شبیه است. این نوع از چرم مصنوعی را در ساخت اثاثیه یا لوازم خانگی به کار میگیرند.
از آنجایی که رزینهای PU از یک پلیمر نرمتر ساخته شده است؛ در اثاثیه و لوازم خانگی هیچ پلاستیکی وجود ندارد، پس ترکخوردگی و لایهبرداری در آن نیز ایجاد نخواهد شد. البته گاهی از این محصول هم برای چرم مصنوعی کفش استفاده می کنند.
استفاده از آن در تولید مبلمان موجب نرمی و راحتی میشود. چرم مصنوعی پلی اورتان به نسبت چرم مصنوعی وینیل همواره طبیعیتر و تازهتر به نظر میآید. هزینه پلی اورتان خیلی کمتر از هزینه چرم طبیعی است اما تولید آن گرانتر از چرم مصنوعی وینیل است.
مزایای چرم مصنوعی
از نظر اقتصادی: تولید و استفاده از چرم مصنوعی، ارزانتر از چرم طبیعی است.
ظاهری باثبات و مقاوم: چرم مصنوعی دارای ظاهری یکنواخت است.
حفظ کیفیت طبیعی: چرم مصنوعی با دانه، رنگ و بافت اصلاحشده، توانسته است ظاهری عالی و باکیفیت چرم طبیعی را برای خود حفظ نماید.
مد روز: قابلیتهای چرم مصنوعی در پذیرش هرگونه چاپ بافت و الگو و همچنین استفاده از رنگهای متنوع بر روی آن موجب رشد قابلتوجه آن در صنعت مد شده است. لازم به ذکر است چرم مصنوعی در طراحی مبلمان داخلی و تجاری توانسته است ایده، تنوع و آزادی عمل بیشتری به طراحان دکوراسیون اهدا نماید.
سهولت استفاده در کار: برش و دوخت انواع چرم مصنوعی بسیار راحتتر از چرم طبیعی انجام میگیرد. بهعلاوه، جای سوزن بر روی چرم مصنوعی کمتر جلبتوجه میکند و سازگاری نخهای کرکی با پارچه چرم مصنوعی خیلی بیشتر است.
طول عمر و دوام: چرم مصنوعی از نظر دوام بسیار مقاومتر از چرم طبیعی است. همین امر موجب شده که چرم مصنوعی در برابر خراش در مقایسه با چرم طبیعی، بسیار تحملپذیرتر باشد.
کمترین نیاز به تعمیرات: برای تمیز کردن و نگهداری چرم مصنوعی فقط یک پارچه و مقداری آب گرم کافی است و حتی نمونههای جدید چرم مصنوعی را در صورت لکه گرفتن با هر مایع یا مواد غذایی را میتوانید بهراحتی با یک پارچه خشک تمیز کنید. چرم مصنوعی در قیاس با چرم طبیعی، رطوبت را در خود نگه نمیدارد و همین امر موجب جلوگیری از پوستهپوسته شدن و یا ترکخوردگی آن میشود.
نحوه ساخت و تولید چرم مصنوعی
چرم طبیعی از طریق فرآیند دباغی پوست حیوانات تولید میشود. اما چرم مصنوعی در طی عملیات مکانیکی تولید میگردد. از هر دو این چرم ها می توان به عنوان چرم کفش استفاده کرد.
گفتنی است که چندین روش متفاوت برای تولید چرم مصنوعی وجود دارد.
مرسومترین روش آن، قرار گرفتن لایهای روکش و لایهای اسفنج از جنس پیویسی یا پلی اورتان که بر روی لایهای پارچهای است. محصول تولید شده از این عملیات از نظر ظاهری و احساس شباهت خود به چرم طبیعی را بسیار حفظ نموده است و از طرفی هزینه چرم مصنوعی خیلی ارزانتر از چرم طبیعی است و به همین دلیل کفش هایی که از چرم مصنوعی کفش استفاده می کنند قیمت پایین تری دارند.
مشکلات چرم مصنوعی
چرم مصنوعی از نظر ظاهری بسیار غیرطبیعی است.
چرم مصنوعی هیچگونه راه تنفسی برای پوست ندارد.
چرم مصنوعی بعد از مدتی جلوه و ظاهر خود را از دست میدهد.
چرم مصنوعی قابلیت کشش، تنفس و پوششدهی مناسب را ندارد.
چرم مصنوعی در مقابل سوراخ و پارگی به نسبت چرم طبیعی، مقاوم نیست.
چرم مصنوعی به علت استفاده از مواد شیمیایی و مصنوعی، بوی خوبی ندارد.
چرم مصنوعی بادوام است اما نسبت به چرم مصنوعی از استحکام خیلی پایینی برخوردار است.
استفاده از چرم طبیعی علاوه بر داشتن استحکام و طول عمر زیاد، اعتبار و جذابیتی خاص برای افراد به همراه دارد.
چرم مصنوعی را نمیتوان بهعنوان پوشاک و کفش در مدت طولانی استفاده نمود، چون برای پوست مضر است و موجب عارضهی پوستی خواهد شد.
کفش:
هر کفش از دو قسمت زیره و رویه تشکیل شده است. در قسمت دوم این مقاله موارد دیگر انواع زیره کفش و مواد مختلفی که در آنها استفاده میشود را مورد بررسی قرار می دهیم.
زیره:
زیره کفش پلی یورتان ترموپلاستیک
زیره استایرن بوتادی ان استایرن (SBS)
زیره پلاستیک پی وی سی (PVC)
زیره کفش (EVA)
زیره کفش پلی یورتان
زیره چرمی
زیره ترموپلاستیک
– زیره کفش پلی یورتان ترموپلاستیک:
انواع زیره کفش پلی یورتان پلیاستری که از واکنش با MDI به روش تزریق قالبی تولید میشوند دارای خواص فوقالعاده مقاومت سایشی میباشند. زیره کفش پلی یورتان ترموپلاستیک بیشتر در تولید زیره کفش ورزشی مورداستفاده قرار میگیرند. از طرفی، پلی یورتان های ترموپلاستیک پلی اتری مقاومت بیشتری در برابر هیدرولیز شدن و تخریب در تماس با آب از خود نشان میدهند اما مقاومت سایشی آنها مقداری کمتر است .
– زیره استایرن بوتادی ان استایرن (SBS):
لاستیک مصنوعی SBS از پلیمرهای استایرن بوتادی ان پشت سر هم تشکیلشده است. این لاستیک از ترکیب بلوکهای پلی استایرن و پلی یوتادی ان تشکیلشده است. پلی استایرن خاصیت سختی به زیره کفش را تامین میکند درحالیکه فاز پلی بوتادی ان چسبندگی و یکپارچگی زیره را تعیین میکند. مهمترین پارامتر توصیفی زیره کفش SBS نسبت ترکیب استایرن به بوتادی ان است. سهم استایرن در ترکیب حدود ۲۹ تا ۵۵ درصد است که مقدار پایین استایرن به گرید نرم و مقدار بالای استایرن منجر به تولید زیره سفت میگردد.
– زیره پلاستیک پیویسی (PVC):
مهمترین ماده تولید زیره کفش بهصورت سنتزی است . پلیمر پیویسی بسیار سخت است اما وقتیکه برای زیره کفش مورداستفاده قرار میگیرد با استفاده از افزودنیهایی نرم میگردد. زیره پیویسی معمولاً بهصورت تزریق مستقیم تولید میشود. از ویژگیهای زیره پیویسی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- بادوام
- منعطف
- نرم
در هنگام سرما لغزنده و لیز است.
– زیره کفش(EVA):
زیره اتیلن وینیل استات یا EVA به دلیل ارزان بودن و سبکوزن بودن یکی از محبوبترین مواد مورداستفاده در تولید زیره کفش میباشد. کو پلیمر جامد استات وینیل و اتیلن در حین فرایند تولید زیره کفش با استفاده از یک گاز بهعنوان عامل پف زا منبسط میشود. فوم سلول بسته حاصل به زیره کفش خاصیت جذب ضربه بالایی میدهد. زیره EVA میتواند به روش تزریق قالبی و اکستروژن تولید شود . ورقهای اکسترود با سختیها و رنگهای مختلف میتواند با شعله به ضخامت مطلوب لمینه شده و به شکل مشخص برش داده شود.
مزایای زیره EVA
- در مقایسه با زیره کفش لاستیکی میکرو سلولی بسیار سبکتر و بادوامتری دارد.
- انعطاف و برگشتپذیری بالایی دارد
- عایق حرارتی خوبی برای محافظت از پا در برابر سرما است
- استفاده در زیره میانی برای کفش ورزشی
- استفاده برای زیره بیرونی برای کفشهای سبکوزن
– زیره کفش پلی یورتان:
مواد پلی یورتان بهصورت دوجزئی و از ترکیب دو مایع در فشار بالا توسط دستگاه تزریق و سپس تزریق به داخل قالب زیره کفش تولید میشود. محصول حاصل یک فوم سلول باز است که بهاندازه زیره EVA ارزان و سبکوزن نیست. به دلیل داشتن سلول باز زیره پلی یورتان، خاصیت جذب ضربه آن بهاندازه فوم EVA قابلتوجه نیست. با اینحال ، مانایی فشار زیره پی یو از زیره EVA پایینتر است بنابراین عمر زیره پی یو طولانیتر است . زیره کفش پی یو یا پلی یورتان شامل دو نوع پلی اتری و پلی استری میباشد . مواد پلی یورتان در انواع زیره کفش دارای ساختار سلولی نرم و منعطف استفاده میشود. زیره پی یو یک پلیمر بسیار مستحکم و بادوام است و در برابر بسیاری از مواد شیمیایی مقاوم است. تولید انواع زیره کفش ایمنی با مواد پلی یورتان بسیار مورد توجه است .
مزایای زیره پلی یورتان
- سبکوزن بودن، منعطف و برگشتپذیری بالا
- عایق حرارتی بالا در برابر سرما
- بادوامترین زیره سلولی
زیره چرمی:
برخلاف آسیبپذیری، زیره چرمی یکی از محبوبترین زیره ها در کفشهای مجلسی میباشد. پوست گاو در حدود نیم سانتیمتر ضخامت دارد.
مزایا و معایب زیره چرمی
- مقاومت سایشی بالا
- گران بودن: زیره چرم معمولاً از زیره لاستیکی و پلاستیکی گرانتر است. به همین دلیل عمدتاً در تولید کفشهای باکیفیت مورداستفاده قرار میگیرد.
- دوام کمتری نسبت به دیگر انواع زیره کفش دارد: زیره چرم بیشتر به علت داشتن جذابیت ظاهری بالا خریداری میشود تا برای داشتن دوام زیرا دوام کمتری نسبت به دیگر زیره های کفش داراست .
– زیره ترموپلاستیک:
یکی از پرمصرفترین و ارزانترین مواد در تولید انواع زیره کفش پیویسی های ترکیبی میباشند ، که صندل و دمپایی محسوب میشود. دانسیته زیره از ۰٫۷۵ تا ۱٫۳ گرم بر سانتیمتر مکعب و سختی نیز از ۴۵ shore A تا ۹۵ shore A متغیر است. وقتی مواد پیویسی با مواد پلی یورتان ترموپلاستیک ( TPU) ترکیب میشود زیره با مقاومت سایشی و انعطافپذیری بالایی حاصل میشود. زیره پیویسی مقاومت بالایی در برابر چربیهای حیوانی، اسیدها، الکلها ، بنزین، نفت و بازها دارد . زیره پیویسی برای کار در محیطهای در معرض حلالهای آلدئیدها و کتون ها مناسب نیست. ترکیب پیویسی با پودر لاستیک نیتریل (NBR)، به زیره کفش مقاومت به روغن بالاتری میدهد و بنابراین در قالبگیری زیره کفش در تولید کفش ایمنی میتواند استفاده گردد.
ویژگیهای زیره کفش لاستیک ترموپلاستیک
- احساس راحتی در پا
- سبکوزنتر بودن در مقایسه با زیره پیویسی و زیره لاستیکی
- قابلیت کشسانی بالا
- مقاومت بالای رد اثر در سرما
- ارزان بودن
